Rok 2012 nr 4

Inż. Ap. Chem. 2012, 51, nr 4
SPIS TREŚCI NUMERU	pobierz spis	Str.
STRESZCZENIA
T. BORUTA, M. BIZUKOJĆ, S. LEDAKOWICZ: Modelowanie metabolizmu w erze inżynierii biologicznej Inż. Ap. Chem. 2012, 51, nr 4, 89-91 pobierz plik artykułu Współczesna inżynieria metaboliczna oparta jest na narzędziach biologii systemów i biologii syntetycznej. Modelowanie matematyczne odgrywa istotną rolę w badaniach związanych z modyﬁkacją sieci metabolicznej, ponieważ pozwala w sposób ilościowy analizować system biologiczny. Analiza bilansu strumieni pozwala na wyznaczenie wartości strumieni w sieci poprzez maksymalizację biologicznej funkcji celu. Algorytmy inżynierii metabolicznej in silico oparte są na procedurach optymalizacji. Słowa kluczowe: metabolizm, model, optymalizacja, bioinżynieria, algorytm		89
—————————————————————————————————————-
T. BORUTA, M. BIZUKOJĆ, S. LEDAKOWICZ: Bioinformatyczna analiza przewidywanego klastra genów biosyntezy (+)-geodyny u Aspergillus terreus Inż. Ap. Chem. 2012, 51, nr 4, 92-94 pobierz plik artykułu Klaster genów odpowiedzialny za biosyntezę (+)-geodyny u Aspergillus terreus został zidentyﬁkowany i opisany przy użyciu narzędzi bioinformatyki. Ustalono hipotetyczne funkcje produktów kodowanych przez geny klastra i opisano je w kontekście proponowanego szlaku biosyntezy (+)-geodyny. Analiza pokazała, że metody in silico używane w analizie szlaków metabolicznych mogą dostarczyć cennych wskazówek dla badaczy, ale powinny być wspierane danymi eksperymentalnymi. Słowa kluczowe: Aspergillus, (+)-geodyna, poliketydy, BLAST		92
—————————————————————————————————————-
L. BILIŃSKA , J. BEMSKA, K. BILIŃSKI, S. LEDAKOWICZ: Zintegrowana chemiczno-biologiczna oczyszczalnia ścieków włókienniczych Inż. Ap. Chem. 2012, 51, nr 4, 95-97 pobierz plik artykułu W pracy przedstawiono chemiczno-biologiczną oczyszczalnię ścieków włókienniczych pracującą w jednym z zakładów włókienniczych okręgu łódzkiego. Szczegółowo opisano poszczególne etapy oczyszczania i przybliżono związane z nimi rozwiązania instalacyjne. Scharakteryzowano także ścieki pochodzące z farbiarni. W wyniku pracy instalacji uzyskano 86% redukcji ChZT, 52% redukcji azotu, 50% redukcji OW i 90% redukcji OWO. Dzięki temu udało się zawrócić oczyszczoną wodę do procesów produkcyjnych. Słowa kluczowe: ścieki włókiennicze, oczyszczanie ścieków, zamykanie obiegów wody		95
—————————————————————————————————————-
J. BRYJAK, K. BIAŁOWĄS, A. KUCEWICZ: Kinetyka inaktywacji lakazy w obecności rozpuszczalników organicznych mieszających się z wodą Inż. Ap. Chem. 2012, 51, nr 4, 98-100 pobierz plik artykułu W badaniach nad inaktywacją lakazy w mieszających się z wodą rozpuszczalnikach organicznych wykorzystano etanol, dimetylofomamid, acetonitryl i 2-propanol w stężeniach 0–60% (obj/obj). Na podstawie spadku aktywności enzymu dobrano model seryjny, jako pozwalający odwzorować proces we wszystkich badanych przypadkach. Stwierdzono, że utrata aktywności enzymu w rozpuszczalnikach w stężeniach poniżej 30% jest spowodowana częściowym rozfałdowaniem białka w kontakcie z tymi związkami. Słowa kluczowe: lakaza, rozpuszczalniki mieszające się z wodą, inaktywacja, modelowanie matematyczne		98
—————————————————————————————————————-
M. BRZEZIŃSKA, I. GRABOWSKA, K. DĄBKOWSKA, M. PILAREK: Układ typu ciecz/ciecz jako alternatywna metoda hodowli przestrzennej komórek adherentnych Inż. Ap. Chem. 2012, 51, nr 4, 101-102 pobierz plik artykułu Porównano wzrost mysich zarodkowych komórek macierzystych w postaci kul zarodkowych w hodowli standardowej (stała powierzchnia pokryta żelatyną) oraz w układzie ciecz/ciecz (perﬂuorodekalina/pożywka). Wykazano, że hodowla kul zarodkowych w układzie dwóch niemieszających się faz ciekłych pozwala znacznie wydłużyć żywotność agregatów mysich komórek macierzystych oraz prawdopodobnie utrzymać je w stanie niezróżnicowanym. Słowa kluczowe: układ hodowlany ciecz/ciecz, hodowla komórkowa, kule zarodkowe, mysie zarodkowe komórki macierzyste		101
—————————————————————————————————————-
A. CHOIŃSKA, A. RODZIEWICZ, K. CYBULSKI: Opracowanie wieloorganizmowej szczepionki do kompostowania szczeciny Inż. Ap. Chem. 2012, 51, nr 4, 103-105 pobierz plik artykułu W badaniach uzyskano sześcioorganizmową szczepionkę mikroorganizmów, w skład której wchodziły szczepy: bakterii Bacillus cereus B5e/sz, B. subtilis P22, Bacillus sp. T16, drożdży Yarrowia lipolytica PII6a oraz grzybów strzępkowych Aspergillus sp. KG12 i Trichoderma sp. K1. Kompostowanie szczeciny z jej udziałem, prowadzone w skali laboratoryjnej było bardziej efektywne niż przy udziale monokultur oraz mikroﬂory autochtonicznej. Słowa kluczowe: kompostowanie, szczecina, szczepionki mikroorganizmów, Bacillus		103
—————————————————————————————————————-
M. CIEŃSKA, M. LEWAŃCZUK, K. LABUS, J. BRYJAK: Detekcja związków fenolowych z wykorzystaniem membran poliamidowych z immobilizowaną tyrozynazą Inż. Ap. Chem. 2012, 51, nr 4, 106-107 pobierz plik artykułu Do detekcji związków mono- i difenolowych w roztworach wodnych wykorzystano tyrozynazę immobilizowaną adsorpcyjnie na membranach poliamidowych. Spośród 10 testowanych związków, w przypadku 8 zaobserwowano pojawienie się barwnych produktów na powierzchni membran. Najbardziej interesujące wyniki otrzymano stosując L-3,4-dihydroksyfenyloalaninę, związku, który w przemyśle farmaceutycznym znany jest pod nazwą L-DOPA; w tym przypadku stwierdzono możliwość detekcji ilościowej i jakościowej.Słowa kluczowe: tyrozynaza, membrany poliamidowe, immobilizacja, detekcja, związki fenolowe		106
—————————————————————————————————————-
K. CYBULSKI, A. RODZIEWICZ, A. CHOIŃSKA: Dobór warunków kompostowania szczeciny przy udziale szczepionki drobnoustrojów Inż. Ap. Chem. 2012, 51, nr 4, 108-111 pobierz plik artykułu Opracowano warunki kompostowania szczeciny z udziałem czteroorganizmowej szczepionki drobnoustrojów keratynolitycznych, co było wymogiem podstawowym. Efektywny przebieg procesu w skali półtechnicznej możliwy był w warunkach tlenowych, przy odpowiedniej wilgotności i składzie masy, w której 50% stanowiła rozdrobniona szczecina w proporcji 1:1 z innymi komponentami zapewniającymi odpowiedni stosunek węgla do azotu takich, jak: słoma, kurzeniec i pył węgla brunatnego. Słowa kluczowe: Bacillus, Streptomyces, keratyny, kompostowanie, szczecina		108
—————————————————————————————————————-
K. DĄBKOWSKA, I. CHMIELEWSKA, M. PILAREK, K.W. SZEWCZYK: Wpływ metody wstępnej obróbki surowca lignocelulozowego na efektywność hydrolizy enzymatycznej Inż. Ap. Chem. 2012, 51, nr 4, 112-114 pobierz plik artykułu Hydroliza stanowi kluczowy etap w procesie otrzymywania biopaliw z surowców lignocelulozowych. W pracy przedstawiono wyniki badań enzymatycznej hydrolizy surowca z wierzby energetycznej. Przed hydrolizą surowiec poddawano obróbce wstępnej ﬁzycznej (z wykorzystaniem promieniowania jonizującego oraz metodą eksplozji pary) lub chemicznej (kwaśnej lub zasadowej). Po 72 h hydrolizy największe stężenia glukozy uzyskano w przypadku, gdy surowiec poddano obróbce z użyciem kwasu fosforowego i etanolu. Słowa kluczowe: obróbka wstępna, hydroliza, lignoceluloza		112
—————————————————————————————————————-
A. DOMIŃCZYK, L. KRZYSTEK, S. LEDAKOWICZ: Biologiczne suszenie mieszaniny stałych odpadów przemysłu papierniczego oraz organicznej frakcji stałych odpadów komunalnych Inż. Ap. Chem. 2012, 51, nr 4, 115-116 pobierz plik artykułu W pracy przedstawiono badania dotyczące procesu biologicznego suszenia mieszaniny stałych odpadów przemysłu papierniczego oraz organicznej frakcji stałych odpadów komunalnych. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że biologiczne suszenie materii organicznej o wilgotności dochodzącej do 600 g.kg^-1 umożliwia ok. 70% usunięcie wilgoci i otrzymanie wysuszonego materiału o wartości opałowej wynoszącej ok. 13,24 kJ·g^-1 oraz cieple spalania ok. 14,52 kJ·g^-1. Słowa kluczowe: biosuszenie, wydajność, materia organiczna		115
—————————————————————————————————————-
K. FRAHN, K.W. SZEWCZYK , A. ZAMOJSKA-JAROSZEWICZ, P. SOBIESZUK: Badania nad wytwarzaniem wodoru i metanu w bioelektrolizerze Inż. Ap. Chem. 2012, 51, nr 4, 117-118 pobierz plik artykułu W pracy przedstawiono wyniki doświadczalne badań dotyczących trójkomorowego bioelektrolizera okresowego. Głównym celem był pomiar ilości wytwarzanego wodoru i metanu w zależności od przyłożonego napięcia. Zaobserwowano występowanie maksimum w zależności ilości wytwarzanego wodoru od przyłożonego napięcia. Stwierdzono zatem wrażliwość mikroorganizmów aktywnych elektrycznie na stosowanie wyższych napięć. W warunkach pracy aparatu w przestrzeni anodowej zauważono również produkcję metanu. Słowa kluczowe: bioelektroliza, wodór, metan		117
—————————————————————————————————————-
M. GMUREK, M. OLAK-KUCHARCZYK, J.S. MILLER, S. LEDAKOWICZ: Analiza skuteczności fotodegradacji biocydu orto-fenylofenolu w środowisku wodnym Inż. Ap. Chem. 2012, 51, nr 4, 119-122 pobierz plik artykułu Niniejsza praca prezentuje wyniki badań degradacji biocydu o-fenylofenolu w środowisku wodnym przy zastosowaniu promieniowania UVC i widzialnego, pogłębionego utleniania w układzie H₂O₂ /UV i fotosensybilizowanego utleniania. Najlepsze efekty rozkładu obiektu badań uzyskano podczas pogłębionego utleniania w układzie H₂O₂ /UV. Wzrost pH roztworu spowodował wzrost szybkości fotolizy i fotosensybilizowanego utleniania i niewielkie spowolnienie degradacji o-fenylofenolu w układzie H₂O₂/UV. Słowa kluczowe: orto-fenylofenol, fotoliza, fotosensybilizowane utlenianie, pogłębione utlenianie, układ H ₂O₂ /UV		119
—————————————————————————————————————-
*J. GONCIARZ, M. PAWLAK, M. BIZUKOJĆ: Wymuszanie zmian formy morfologicznej grzybni Aspergillus terreus* poprzez dodatek nieorganicznych mikrocząstek** Inż. Ap. Chem. 2012, 51, nr 4, 123-124 pobierz plik artykułu Grzyby nitkowe są producentem wielu cennych substancji. Forma morfologiczna grzybów ma wpływ na jego produktywność. Badania nad sterowanie morfologią grzybów nitkowych mają na celu intensyﬁkację produkcji ich metabolitów oraz kontrole nad wielkością peletek w hodowlach wgłębnych. Niniejsza praca ma na celu zbadanie wpływu dodatku nieorganicznych mikrocząstek talku (Mg₃(OH)₂Si₄O₁₀ ) oraz tlenku glinu (Al₂O₃ ) na rozmiar peletek Aspergillus terreusATCC 20542 i biosyntezę lowastatyny. Słowa kluczowe: Aspergillus terreus, lowastatyna, inżynieria morfologii, talk, tlenek glinu		123
—————————————————————————————————————-
I. GRUBECKI, M. WÓJCIK: Optymalne sterowanie temperaturą w procesie rozkładu H₂O₂ przez katalazę z Aspergillus niger Inż. Ap. Chem. 2012, 51, nr 4, 125-127 pobierz plik artykułu Katalaza znajduje szerokie zastosowanie w przemyśle włókienniczym, spożywczym i celulozowo-papierniczym do rozkładu pozostałości nadtlenku wodoru. Proces ten zazwyczaj prowadzony jest w warunkach izotermicznych. Prowadzi to do wzrostu kosztów eksploatacyjnych. W niniejszej pracy, określono optymalne proﬁle temperatury zapewniające najkrótszy czas jego przebiegu. Stwierdzono, że realizacja analizowanego procesu powinna przebiegać przy aktywnych, górnym i dolnym, ograniczeniach temperaturowych. Słowa kluczowe: dezaktywacja biokatalizatora, reaktory chemiczne, optymalizacja, optymalny proﬁl temperatury, rachunek wariacyjny		125
—————————————————————————————————————-
J. GRZELAK, L. KRZYSTEK: Zmiany składu morfologicznego stałych odpadów komunalnych w mieście Łodzi w latach 1995-2011, ze szczególnym uwzględnieniem frakcji organicznej Inż. Ap. Chem. 2012, 51, nr 4, 128-130 pobierz plik artykułu W niniejszej pracy dokonano analizy morfologii zmieszanych odpadów komunalnych dla miasta Łodzi, koncentrując się na frakcji organicznej. Zestawione i porównane zostały dane statystyczne z lat 1995, 2004 oraz 2008/2009. W składzie badanych odpadów najwięcej jest odpadów roślinnych – ok. 29%, następnie papier – ok. 17,7%, szkło – ok. 16,1% oraz tworzywa sztuczne – ok.15,3%. Frakcja organiczna stanowi 48%. Sporządzono także prognozę zmian ilości odpadów zmieszanych oraz frakcji organicznej do roku 2020. Słowa kluczowe: odpady komunalne, frakcja organiczna, morfologia, składowanie, m. Łódź.		128
—————————————————————————————————————-
P. JAWORSKA, A. TRUSEK-HOŁOWNIA: Wykorzystanie polimerowych membran do dozowania substancji Inż. Ap. Chem. 2012, 51, nr 4, 131-132 pobierz plik artykułu Celem pracy było doświadczalne wykazanie na przykładzie substancji modelowej – witaminy B12 (cyjanokobalaminy) możliwości wykorzystania membran do kontrolowanego spowolnienia transportu masy. Sam alginian sodu w niewystarczający sposób reguluje tempo uwalniania substancji organicznych. Przez zastosowanie porowatych membran polimerowych z octanu celulozy czy też z polieterosulfonu transport masy spowolniono kilkaset razy, przybliżając wartość strumienia masy do wartości oczekiwanych przy transporcie leków. Słowa kluczowe: nośnik leków, struktura alginianowo-membranowa, kontrola transportu		131
—————————————————————————————————————-
*P. JUSZCZYK, M. MARCINKIEWICZ, A. RYWIŃSKA, W. RYMOWICZ: Biosynteza erytrytolu z gliceryny przez drożdże Yarrowia lipolytica* w hodowli okresowej** Inż. Ap. Chem. 2012, 51, nr 4, 133-134 pobierz plik artykułu Proces produkcji erytrytolu z glicerolu przez różne szczepy Yarrowia lipolyticaprzeprowadzono w hodowlach wgłębnych w bioreaktorze, w podłożu zawierającym 150 g/L substratu. Spośród 14 użytych szczepów drożdży, najlepszym producentem erytrytolu z glicerolu był szczep Wratislavia K1, który produkował 80 g/L erytrytolu, z szybkością objętościową i wydajnością równą odpowiednio 1,01 g/Lh i 0,53 g/g. Szczep ten produkował także niewielkie ilości produktów ubocznych takich jak mannitol i kwas cytrynowy. Słowa kluczowe: erytrytol, glicerol, Yarrowia lipolytica, biosynteza		133
—————————————————————————————————————-
*P. JUSZCZYK, M. RAKICKA, A. RYWIŃSKA, W. RYMOWICZ: Ciągła biosynteza erytrytolu przez Yarrowia lipolytica* w bioreaktorze membranowym** Inż. Ap. Chem. 2012, 51, nr 4, 135-137 pobierz plik artykułu Bioreaktor membranowy z ciągłą recyrkulacją komórek Yarrowia lipolytica wykorzystano do ciągłej biosyntezy erytrytolu z glicerolu. Proces prowadzono przy stałej szybkości rozcieńczenia D = 0,012 h^-1. Oceniano wpływ składu pożywki zasilającej na produktywność i wydajność erytrytolu. Obecność w pożywce chlorku amonu, ekstraktu drożdżowego oraz chlorku sodu umożliwiała uzyskanie najwyższych ilości erytrytolu w permeacie (103 g/L), a proces biosyntezy charakteryzował się najwyższą wydajnością i stabilnością. Słowa kluczowe: erytrytol, glicerol, Yarrowia lipolytica, reaktor membranowy		135
—————————————————————————————————————-
P. JUSZCZYK, W. RYMOWICZ, P. LISZKA: Produkcja biomasy Pichia pastoris z surowców odpadowych z produkcji biodiesla Inż. Ap. Chem. 2012, 51, nr 4, 138-140 pobierz plik artykułu Badano zdolność drożdży Pichia pastoris ATCC 28485 do wzrostu w podłożu o zróżnicowanym pH, zawierającym jako źródło węgla surowce odpadowe z produkcji biodiesla. W hodowlach okresowych wykazano, że w podłożu z gliceryną odpadową z dodatkiem metanolu drożdże produkowały biomasę z najwyższą wydajnością (0,65 g/g) i produktywnością (1,94 g/Lh). Stwierdzono również, że drożdże P. pastoris nie utylizowały kwasów tłuszczowych i deggumingu. Ilość białka w biomasie drożdży wahała się od 25,6 do 39,3%. Słowa kluczowe: Pichia pastoris, SCP, glicerol odpadowy		138
—————————————————————————————————————-
A. KACPRZAK, M. MATYKA, L. KRZYSTEK, S. LEDAKOWICZ: Wpływ stopnia nawożenia i czynników atmosferycznych na wydajność produkcji biogazu z wybranych roślin energetycznych Inż. Ap. Chem. 2012, 51, nr 4, 141-142 pobierz plik artykułu Celem niniejszej pracy było zbadanie wpływu warunków atmosferycznych oraz stopnia nawożenia azotem na plonowanie kukurydzy i sorgo oraz określenie ich podatności na rozkład beztlenowy i przydatność do produkcji biogazu. Stwierdzono, że plony kukurydzy i sorgo są w dużym stopniu uzależnione od warunków pogodowych w okresie wegetacji, a w mniejszym stopniu od dawki nawożenia azotowego. Największa wydajność produkcji biogazu z sorgo wynosiła 8455 m3/ha/rok , a z kukurydzy 8690 m3/ha/rok. Słowa kluczowe: biogaz, rośliny energetyczne, nawożenie		141
—————————————————————————————————————-
L. KRATKY, T. JIROUT: Wpływ hydrolizy z rozszerzalnością cieplną odpadów lignocelulozowych na produkcję biogazu Inż. Ap. Chem. 2012, 51, nr 4, 143-144 pobierz plik artykułu (in English) Hydroliza z rozszerzalnością cieplną należy do grupy ﬁzycznych operacji obróbki wstępnej stosowanej w celu polepszenia biodegradowalności odpadów lignocelulozowych. Badano oddziaływanie tego procesu na słomę pszeniczną oraz wpływ rozszerzalności na rozmiar cząstek. Wyniki badań wykazały znaczący wzrost biodegradowalności oraz redukcję rozmiarów cząstek surowca. Optymalne warunki procesu dla substratu zawierającego 5% wag. nieprzerobionej słomy zbożowej określono jako200°Cw czasie nie krótszym niż 20 minut. Słowa kluczowe: lignocelulozy, obróbka wstępna gorącą wodą, redukcja rozmiarów cząstek, rozszerzalność cieplna, słoma pszeniczna		143
—————————————————————————————————————-
K. LABUS, J. BRYJAK: Kinetyka utleniania związków fenolowych z udziałem tyrozynazy natywnej i immobilizowanej Inż. Ap. Chem. 2012, 51, nr 4, 145-147 pobierz plik artykułu Celem pracy było wyznaczenie wartości parametrów równania Michaelisa-Menten dla utleniania różnych substratów fenolowych przez tyrozynazę natywną i immobilizowaną. Wykazano, że immobilizacja enzymu powoduje obniżenie powinowactwa enzym-substrat oraz stałych szybkości reakcji, co jest efektem występowania oporów dyfuzyjnych i sorpcji substratu na nośniku. Jednak efektywność hydroksylacji L-Tyrozyny obniżyła się jedynie 3-krotnie, podczas gdy następcze utlenianie L-DOPA było 5,6 razy mniejsze. Słowa kluczowe: tyrozynaza, utlenianie, substraty fenolowe, immobilizacja		145
—————————————————————————————————————-
M. LEWAŃCZUK, A. KUCEWICZ, J. BRYJAK: Stabilność operacyjna immobilizowanej lakazy w obecności aminofenolu Inż. Ap. Chem. 2012, 51, nr 4, 148-150 pobierz plik artykułu Utlenianie aminofenolu przez lakazę generuje powstanie rodnikowych produktów ubocznych, wywołujących inaktywację enzymu. Wykazano, że zjawisko to można znacznie ograniczyć przez dodanie rozpuszczalnika mieszającego się z wodą, np. 10% 2-propanolu, do reakcji z enzymem natywnym. Zbliżony skutek można osiągnąć stosując enzym immobilizowany na nośniku akrylowym, bez dodatku 2-propanolu. Obserwacje mikroskopowe ujawniły istotną sorpcje produktów na powierzchni nośnika. Słowa kluczowe: lakaza, 2-propanol, immobilizacja, aminofenol, stabilność		148
—————————————————————————————————————-
E. LIWARSKA-BIZUKOJĆ: Rola cyfrowej analizy obrazu w monitoringu osadu czynnego w oczyszczalniach ścieków Inż. Ap. Chem. 2012, 51, nr 4, 151-153 pobierz plik artykułu W pracy omówiono możliwości zastosowania cyfrowej analizy obrazu do oceny morfologii i składu osadu czynnego wraz z przedstawieniem przykładowych, uproszczonych procedur jej wykonania. Zautomatyzowane procedury analizy obrazu są najczęściej wykorzystywane do (1) pomiarów wielkości kłaczków osadu, (2) oszacowania stężenia biomasy, (3) oznaczenia udziału bakterii nitkowych, (4) oszacowania udziału bakterii akumulujących polifosforany, (5) identyﬁkacji pierwotniaków i metazoa. Słowa kluczowe: osad czynny, analiza obrazu, morfologia, bakterie nitkowe		151
—————————————————————————————————————-
E. LIWARSKA-BIZUKOJĆ, D. GENDASZEWSKA: Morfologia kłaczków osadu czynnego w zmodernizowanej oczyszczalni ścieków w Zgierzu Inż. Ap. Chem. 2012, 51, nr 4, 154-156 pobierz plik artykułu Celem pracy była ocena morfologii kłaczków osadu czynnego w zgierskiej oczyszczalni ścieków po modernizacji oraz sprawdzenie, jak te parametry zmieniają w zależności od warunków oksydoredukcyjnych. Modernizacja ciągu biologicznego nie wpłynęła zasadniczo na zmianę wielkości i kształtu kłaczków. Nadal dominują kłaczki średnie. Parametry morfologiczne kłaczków są na podobnym poziomie niezależnie od warunków oksydoredukcyjnych z wyjątkiem komory Aero1, gdzie stwierdzono większe rozdrobnienie kłaczków. Słowa kluczowe: osad czynny, analiza obrazu, morfologia, Bardenpho		154
—————————————————————————————————————-
K. MICHALSKA, S. LEDAKOWICZ: Degradacja struktur lignocelulozowych oraz produktów ich hydrolizy Inż. Ap. Chem. 2012, 51, nr 4, 157-159 pobierz plik artykułu W pracy badano stopień degradacji struktur lignocelulozowych oraz produktów ich rozkładu za pomocą trzech metod chemicznej hydrolizy biomasy wykorzystywanych w technologiach fermentacyjnych. Eksperymenty prowadzono na czystych związkach chemicznych, w roztworach jednoskładnikowych. Celem pracy było określenie wpływu wybranych metod na efektywność fermentacji metanowej. Otrzymane wyniki wskazują na zasadność stosowania chemicznej obróbki jako etapu wstępnego w procesach produkcji biogazu. Słowa kluczowe: hydroliza kwasowa, hydroliza zasadowa, odczynnik Fentona, wydajność, fermentacja metanowa		157
—————————————————————————————————————-
A. NOWORYTA, A. TRUSEK-HOŁOWNIA: Mikrobiologiczny bioreaktor membranowy z retencją substratu Inż. Ap. Chem. 2012, 51, nr 4, 160-161 pobierz plik artykułu Przedstawiono analizę modelową układu zintegrowanego: bioreaktor mikrobiologiczny – mikroﬁltracja – nanoﬁltracji/odwrócona osmoza. Pokazano, że zastosowanie modułu NF/RO zatrzymującego substrat zawracany do bioreaktora pozwala na otrzymanie wymaganych normami strumieni opuszczających instalację przy relatywnie krótkich czasach przebywania i że to właśnie proces nanoﬁltracji a nie mikroﬁltracji szczególnie mocno intensyﬁkuje proces biodegradacji. Przeprowadzono eksperymenty dla procesu biodegradacji benzenu prowadzonego przez szczep Pseudomonas ﬂuorescensweryﬁkujące analizę modelową. Słowa kluczowe: ciśnieniowe procesy membranowe, mikrobiologiczny bioreaktor membranowy, nanoﬁltracja, biodegradacja		160
—————————————————————————————————————-
M. OSIŃSKA-JAROSZUK, A. JAROSZ-WILKOŁAZKA: Chromatograﬁczne metody oczyszczania polisacharydów grzybowych Inż. Ap. Chem. 2012, 51, nr 4, 162-163 pobierz plik artykułu Celem pracy było opracowanie metody pozyskiwania i oczyszczania zewnątrzkomórkowych polisacharydów ze szczepu Ganoderma applanatum z wykorzystaniem metod chromatograﬁcznych. Surowy preparat polisacharydu poddawano analizie chromatograﬁcznej z wykorzystaniem nośników Sepharose 6B lub Sepharose Cl-4Buzyskując trzy symetryczne piki elucji. Frakcje polisacharydowe nie wykazywały absorbancji przy długości fali 280 i 260 nm co świadczy o braku białek i kwasów nukleinowych w badanych substancjach. Słowa kluczowe: epoksypolisacharydy grzybowe, Ganoderma planatum, chromatograﬁa		162
—————————————————————————————————————-
M. PAWLAK, M. BIZUKOJĆ: Intensyﬁkacja biosyntezy lowastatyny przy użyciu laktozy i glicerolu jako źródeł węgla w procesach okresowych oraz discontinuous fed-batch i continuous fed-batch Inż. Ap. Chem. 2012, 51, nr 4, 164-166 pobierz plik artykułu W pracy została przedstawiona strategia maksymalizacji biosyntezy lowastatyny przez Aspergillus terreus ATCC 20542 przy jednoczesnym użyciu laktozy i glicerolu jako źródeł węgla w procesach okresowych jak i półciągłych. Zarówno w bioreaktorze jak i w hodowlach wstrząsanych lepsze wyniki uzyskiwano w procesach fed-batch. W bioreaktorze niezbędna była kontrola pH i pO₂oraz zmienna szybkość zasilania substratem węglowym, która intensyﬁkowała wydzielanie lowastatyny. Słowa kluczowe: Aspergillus terreus ATCC 20542, lowastatyna, hodowla okresowa, hodowla fed-batch		164
—————————————————————————————————————-
*B. PAWŁOWSKA: Konduktancja jako parametr monitorujący wzrost korzeni włośnikowatych Paulownia tomentosa* w bioreaktorze** Inż. Ap. Chem. 2012, 51, nr 4, 167-168 pobierz plik artykułu Stwierdzono korelację pomiędzy wzrostem biomasy i zmianą konduktancji dla kultur korzeni włośnikowatych P. tomentosa w kolbach wstrząsanych. Pomiar konduktancji zastosowano do śledzenia wzrostu korzeni P. tomentosa w bioreaktorze rozpyłowym o pojemności 10 dm³. Korzystając z wyznaczonych zależności liniowych w kolbach wstrząsanych, wyznaczono hipotetyczny wzrost biomasy w bioreaktorze. Końcowy wynik uzyskany z liniowej zależności był niższy od rzeczywistego o 6,8%. Stwierdzono, że konduktancja może być zastępczym parametrem monitorującym wzrost biomasy korzeni P. tomentosaw bioreaktorze rozpyłowym. Słowa kluczowe: bioreaktor, konduktancja, monitorowanie biomasy, korzenie transformowane, Paulownia tomentosa		167
—————————————————————————————————————-
K. PAŹDZIOR, A. KLEPACZ-SMÓŁKA, S. LEDAKOWICZ, J. SÓJKA-LEDAKOWICZ, R. ŻYŁŁA: Porównanie efektów zastosowania jedno- i dwustopniowych reaktorów typu SBR do biodegradacji wysoko obciążonych ścieków Inż. Ap. Chem. 2012, 51, nr 4, 169-170 pobierz plik artykułu W jedno- i dwustopniowych reaktorach typu SBR prowadzono biodegradację odcieków ze składowiska odpadów komunalnych oraz koncentratów po nanoﬁltracji ścieków włókienniczych. W obu przypadkach uzyskano lepsze wyniki w układzie dwustopniowym (odcieki – sprawność nitryﬁkacji 100%, denitryﬁkacji powyżej 90%; koncentraty – odbarwienie powyżej 90%, mineralizacja aminy aromatycznej), niż jednostopniowym (odcieki – tylko nitryﬁkacja; koncentraty – odbarwienie powyżej 90%, amina obecna w odpływie). Słowa kluczowe: odcieki, ścieki włókiennicze, biodegradacja, SBR		169
—————————————————————————————————————-
E. PIOTROWSKA, K.W. SZEWCZYK , M.M. JAWORSKA, E. KONIECZNA-MORDAS: Biotechnologiczne wytwarzanie kwasu bursztynowego Inż. Ap. Chem. 2012, 51, nr 4, 171-173 pobierz plik artykułu Celem niniejszej pracy było modelowania fermentacji bursztynianowej prowadzonej przy użyciu bakterii A.succinogenes130Z w reaktorze półciągłym. Sformułowany model uwzględniał inhibicję produktem oraz inhibicję substratem. Średnie wartości wynoszą: stała nasycenia K S = 5,9 g/L, stała inhibicji produktem K P = 32,8 g/L, stała inhibicji substratem K i = 100,3 g/L. Stwierdzono, że w warunkach prowadzenia doświadczeń przemiana podstawowa nie odgrywała roli. Model dobrze odzwierciedlał dane doświadczalne. Słowa kluczowe: kwas bursztynowy, Actinobacillus succinogenes 130Z, model kinetyczny, inhibicja produktem, inhibicja substratowa		171
—————————————————————————————————————-
J. POLAK, A. JAROSZ-WILKOŁAZKA: Unieruchomiona biomasa grzybowa jako biokatalizator w syntezie barwników tekstylnych Inż. Ap. Chem. 2012, 51, nr 4, 174-175 pobierz plik artykułu Hodowle grzybów ligninolitycznych, o naturalnej zdolności wydzielania lakazy wykazują ogromny potencjał aplikacyjny w syntezie m.in. barwników tekstylnych. Biotransformacja związków przez grzyby zachodzi in situ, nie wymaga kosztownego i czasochłonnego procesu pozyskiwania i oczyszczania enzymu. Dodatkowe związanie biomasy na trwałym nośniku wykonanym np. z żyłki polipropylenowej, ogranicza swobodną migrację komórek i umożliwia działanie układu w systemie ciągłej syntezy. Słowa kluczowe: lakaza, grzyby ligninolityczne, biokataliza, unieruchamianie biomasy, synteza barwników		174
—————————————————————————————————————-
F. RIEGER, P. SEICHTER, C. KUNCEWICZ, D. CERES: Dobór mieszadła do bioreaktora Inż. Ap. Chem. 2012, 51, nr 4, 176-178 pobierz plik artykułu Porównano pracę dwóch mieszadeł o działaniu osiowym, tzn. sześciołopatkowego mieszadła turbinowego o łopatkach pochylonych oraz mieszadła TX535 podczas mieszania układu dwufazowego ciało stałe-ciecz. Po uwzględnieniu zapotrzebowania mocy do napędu obu mieszadeł stwierdzono, że mieszadło TX535 jest bardziej efektywne od mieszadła turbinowego. Jest to wynik bardziej opływowych kształtów mieszadła TX535. Przedstawiono również zastosowanie przemysłowe mieszadła TX535. Słowa kluczowe: mieszanie w bioreaktorach, zawiesina, homogenizacja		176
—————————————————————————————————————-
*A. RYWIŃSKA, L. TOMASZEWSKA, M. MARCINKIEWICZ, W. RYMOWICZ: Biosynteza erytrytolu z glicerolu przez Yarrowia lipolytica* Wratislavia 1.31** Inż. Ap. Chem. 2012, 51, nr 4, 179-181 pobierz plik artykułu Celem pracy było zbadanie wpływu NaCl na biosyntezę erytrytolu z glicerolu przez szczep Y. lipolytica Wratislavia 1.31. W hodowlach wstrząsanych zbadano wpływ stężenia NaCl, w zakresie 0 – 8%. Najlepsze wyniki uzyskano przy 2,5% dodatku NaCl. W hodowlach bioreaktorowych, przy wykorzystaniu glicerolu odpadowego, stężenie erytrytolu wynosiło 67,5 g·dm-3, a wydajność i szybkość objętościowa jego produkcji odpowiednio 0,46 g·g-1 i 0,68 g·dm^-3h^-1. Słowa kluczowe: erytrytol, glicerol, Yarrowia lipolytica, NaCl		179
—————————————————————————————————————-
R. ŚLĘZAK, L. KRZYSTEK, S. LEDAKOWICZ: Wpływ napowietrzania na procesy zachodzące w odpadach Inż. Ap. Chem. 2012, 51, nr 4, 182-183 pobierz plik artykułu W pracy przedstawiono badania dotyczące symulacji doświadczalnej składowiska aerobowego przy różnych wariantach napowietrzania oraz składowiska anaerobowego. Dodatkowo po zakończeniu napowietrzania lizymetrów aerobowych monitorowano skład odcieków i powstającego gazu. Z przeprowadzonych badań wynika, że zmniejszanie szybkości napowietrzania odpadów powoduje zmniejszenie emisji gazu po zakończeniu napowietrzania w porównaniu do lizymetru napowietrzanego w sposób ciągły. Słowa kluczowe: napowietrzanie, odcieki, składowisko, lizymetr		182
—————————————————————————————————————-
L. TOMASZEWSKA, K. CYBULSKI, A. RYWIŃSKA: Wpływ źródła witamin na produkcję erytrytolu z glicerolu przez drożdże Yarrowia lipolytica Inż. Ap. Chem. 2012, 51, nr 4, 184-186 pobierz plik artykułu Celem pracy była ocena wpływu różnych źródeł witamin – ekstraktu drożdżowego, namoku kukurydzianego oraz tiaminy, na wydajność i dynamikę produkcji erytrytolu z glicerolu przez szczep Y. lipolytica Wratislavia K1. Najlepsze wyniki uzyskano przy zastosowaniu 1 g·dm-3 ekstraktu drożdżowego. W okresowej hodowli bioreaktorowej drożdże produkowały 42,2 g·dm^-3 erytrytolu z wydajnością 0,43 g·g^-1 i szybkością produkcji 0,63 g·dm^-3·h^-1. Słowa kluczowe: erytrytol, glicerol, Yarrowia lipolytica, źródło witamin		184
—————————————————————————————————————-
A. TRUSEK-HOŁOWNIA, A. NOWORYTA: Kontaktor membranowy do kontrolowanego dozowania zanieczyszczeń do strefy biodegradacji Inż. Ap. Chem. 2012, 51, nr 4, 187-189 pobierz plik artykułu Celem pracy było wyznaczenie krzywych równowagowych dla lotnych związków organicznych, aby rozpoznać możliwości prowadzenia procesu zintegrowanego: reekstrakcji z biodegradacją. Określono również szybkość transportu masy benzenu w kontaktorze membranowym. Słowa kluczowe: układ dwufazowy, równowaga procesu ekstrakcji, kontaktor membranowy, LZO		187
—————————————————————————————————————-
L. WĘGRZYNOWSKA, A. TRUSEK-HOŁOWNIA: Charakterystyka immobilizowanej katalazy stosowanej w zimnej pasteryzacji mleka Inż. Ap. Chem. 2012, 51, nr 4, 190-191 pobierz plik artykułu W artykule scharakteryzowano preparat immobilizowanej katalazy w kapsułkach alginianowych, który ze względu na swoją heterogeniczność może być w łatwy sposób separowany ze strumienia mleka. Aktywność preparatu immobilizowanego w warunkach reakcji (pH 6,4, 24 ^oC) jest o połowę mniejsza aniżeli preparatu natywnego, aczkolwiek jego stabilność w warunkach procesowych jest kilkanaście razy wyższa, dotyczy to również stabilności w warunkach przechowywania. Słowa kluczowe: katalaza, immobilizacja objętościowa, stabilność enzymu, kapsułka alginianowa		189

J. WICZKOWSKI, M. PILAREK, A. ZAMOJSKA-JAROSZEWICZ, K.W. SZEWCZYK : Hodowla mikroalg w fotobioreaktorze typu air-lift driven Inż. Ap. Chem. 2012, 51, nr 4, 192-194 pobierz plik artykułu Przeprowadzono hodowle mikroalg Scenedesmus obliquus w warunkach nasłonecznienia panujących w Polsce (miesiące VI-X) w fotobioreaktorze typu air-lift driven (ALD) o objętości roboczej 5,6 dm3. Zbadano wzrost mikroalg w: klasycznym ALD i ALD z pompą perystaltyczną w połowie długości pętli kolektora. Najwyższą wartość właściwej szybkości wzrostu μ uzyskano w klasycznym ALD (μ = 1,64·10^-2 h^-1), a najwyższe stężenie biomasy w układzie o przepływie wspomaganym pompą perystaltyczną (C X = 4,4 g dm^-3). Słowa kluczowe: fotobioreaktor, układ typu air-lift driven, mikroalgi, Scenedesmus obliquus		192
—————————————————————————————————————-
*M. WÓJCIK, I. GRUBECKI: Ocena efektywności pułapkowania katalazy Terminox Ultra* w żelu alginianu wapnia** Inż. Ap. Chem. 2012, 51, nr 4, 195-196 pobierz plik artykułu Katalaza Terminox Ultrabyła immobilizowana w żelu alginianu wapnia. Badano wpływ stężenia alginianu i chlorku wapnia oraz ilości enzymu na sprawność pułapkowania. Granulki immobilizowanego biokatalizatora otrzymane z 4% alginianu sodu i żelowane w 2% chlorku wapnia wykazywały najwyższą sprawność pułapkowania. Słowa kluczowe: alginian wapnia, katalaza, Terminox Ultra, immobilizacja, pułapkowanie		195
—————————————————————————————————————-
A. ZAMOJSKA-JAROSZEWICZ, K.W. SZEWCZYK : Modelowanie beztlenowych hodowli sekwencyjnych Inż. Ap. Chem. 2012, 51, nr 4, 197-198 pobierz plik artykułu W pracy przedstawiono porównanie wyników doświadczalnych, dotyczących sekwencyjnej fermentacji metanowej serwatki kwaśnej, z wynikami symulacji. Zaproponowano opis matematyczny reaktora sekwencyjnego. Do opisu przemian biochemicznych wykorzystano złożony model strukturalny ADM1. Stwierdzono, że zastosowany opis matematyczny dobrze odwzorowuje przebieg rzeczywistego procesu. Pozwala to na wiarygodne przewidywanie szybkości produkcji i ilości metanu wytwarzanego z różnych substratów. Słowa kluczowe: fermentacja metanowa, hodowle sekwencyjne, metan		197
—————————————————————————————————————-